Arytmia to jedno z najczęstszych zagadnień, o które jestem przez Was pytana. Jednocześnie to bardzo szerokie pojęcie obejmujące całe spektrum zaburzeń i potencjalnych objawów. Z tego względu w dzisiejszym wpisie chciałam rozwiać nieco wątpliwości na temat arytmii.
Czym jest arytmia?
Arytmia to inaczej zaburzenie rytmu serca. Jak już pewnie zauważyliście to moja ulubiona działka kardiologii. Różne arytmie możemy dzielić ze względu na ich szybkość. Szybkie arytmie to tak zwane tachyarytmie, a wolne to bradyarytmie.
Warto w tym miejscu odnieść się do norm częstości pracy serca. Zgodnie w wytycznymi prawidłowa częstość pracy serca to 60-100/min. Jednocześnie chwilowa wartość znajdująca się poza tą normą nie zawsze musi oznaczać chorobę i odwrotnie, współwystępująca arytmia może czasem mieścić się w tych granicach częstości.
Diagnoza
W związku z tym diagnoza arytmii jest zawsze stawiana w oparciu o zapis EKG, oczywiście przez lekarza. Czasem, aby wykryć daną arytmię konieczne jest wykonanie zapisu całodobowego lub nawet dłuższego (tak zwany Holter EKG), a czasem rozpoznanie można postawić już na postawie krótkiego zapisu wykonanego w czasie trwania arytmii.
Dodatkowe badania (badanie echokardiograficzne, pomiar ciśnienia) wnoszą masę istotnych informacji, lecz samodzielnie nie służą za podstawę rozpoznania.
Echo serca pokazuje nam budowę serca, w związku z tym może na przykład ujawnić zmiany struktur w sercu, które mogą mieć związek z wystąpieniem arytmii, lecz nie pokazuje nam wprost co dzieje się w sercu w kontekście „elektrycznym”.
Automatyczne ciśnieniomierze często posiadają specjalne oznaczenie sygnalizujące arytmię, lecz jest ono zwykle oparte na niemiarowości rytmu i takie wskazanie nadal wymaga konsultacji i weryfikacji przez lekarza między innymi poprzez badanie fizykalne oraz zapis EKG.
W rzadszych przypadkach istnienia arytmii, nie zawsze na podstawie zapisu EKG można jednoznacznie ustalić jej źródło. W takich sytuacjach z pomocą przychodzi badanie elektrofizjologicznie. Jest to badanie inwazyjne (wymaga m.in. nakłucia dużej żyły oraz użycia promieniowania), wykonywane w takich spornych sytuacjach, gdy dokładna lokalizacja źródła arytmii w sercu wnosi istotne informacje do planu leczenia.
Objawy
Kolejnym istotnym zagadnieniem są objawy arytmii.
Kołatanie serca, powszechnie kojarzone z arytmią, może lecz nie musi być jej objawem. Jak już wspomniałam arytmie mogą być szybkim lub wolnym rytmem. Kołatanie serca zwykle towarzyszy rytmom szybkim, lecz ten objaw może występować także w sytuacjach przyspieszonej pracy serca niebędącej arytmią (na przykład w czasie fizjologicznej reakcji na wysiłek fizyczny lub stres). Z drugiej strony, zdarzają się także sytuacje, gdy pacjenci wcale nie odczuwają szybkiego rytmu serca pomimo iż jego częstość może być naprawdę wysoka. Na przykład zdarza się to u pacjentów z migotaniem przedsionków, którzy czasem potrafią nie czuć arytmii nawet o częstości 150/min.
Zarówno szybka, jak i wolna praca serca, nieadekwatna do potrzeb organizmu może dawać też szereg innych niespecyficznych objawów, jak na przykład pogorszenie tolerancji wysiłku lub zawroty głowy. Jak widzicie, żaden z tych objawów jeszcze jasno nie wskazuje na arytmię i może być wywołany także zupełnie inną przyczyną.
Leczenie
Leczenie arytmii zależy od jej rodzaju, nasilenia, chorób współistniejących i masy innych dodatkowych czynników, które lekarz bierze pod uwagę proponując ścieżkę terapeutyczną.
Do wyboru są różne metody, które można łączyć takie jak farmakoterapia czy leczenie zabiegowe.
Zatrzymując się przy leczeniu zabiegowym tutaj także decydują wspomniane czynniki. Przypomnę tylko, że elektrostymulacja jest podstawą leczenia wolnego rytmu serca, więc nie leczy każdej możliwej arytmii, o czym pisałam już w osobnym wpisie.
Chciałam pokazać Wam jak zawiłym i szerokim zagadnieniem są różnego rodzaju arytmie. Potrafią dawać masę nietypowych objawów, a ich leczenie jest zróżnicowane i właśnie dlatego zarówno diagnoza jak i dalsza terapia są zawsze określane i monitorowane przez lekarza. W razie wątpliwości lub podejrzenia arytmii należy to zawsze skonsultować z lekarzem, który na podstawie wywiadu oraz niezbędnych badań będzie mógł udzielić Wam szczegółowych informacji.
Mam nadzieję, że udało mi się rozwiać Wasze wątpliwości i nieco wyjaśnić pojęcie arytmii. W kolejnych artykułach będę poruszać temat konkretnych, wybranych arytmii.
